Dijital Para Yarışları Son Sürat Geliyor! Çin’in öncülük ettiği dijital para girişimine birçok ülke de katıldı. Ulusal dijital para birimi ihraç etme trendinin 2021 ve sonrasında da hükümetlerin gündeminde daha çok yer alması bekleniyor.
Bitcoin’in ay başında 40 bin dolarla yeni rekorunu kırması ve buna paralel olarak kripto para birimleri piyasasındaki güçlenme eğilimi, dünya genelinde merkez bankalarının ulusal dijital para birimi (CBDC) çalışmalarını da hızlandırdı. Çin Merkez Bankası’nın (PBoC) başı çektiği dijital para birimi ihracı hazırlıklarında Singapur, Japonya, ABD ve Avrupa Birliği de dijital para yarışına katıldı. Çin’de halihazırda devam eden CBDC denemeleri hızla gerçek dijital para ihracına yaklaştı. Ulusal dijital para birimi ihraç etme trendinin 2021 ve sonrasında da hükümetlerin gündeminde daha çok yer alması bekleniyor. Dijital Para Yarışları Son Sürat Geliyor!
3 Milyon Dolar Değerinde e-yuan İhraç Edildi
CBDC’ler kapsamında 2019’dan bu yana sıkı çalışmalar yürüten PBoC, doların küresel üstünlüğünü alt etmeyi amaçladığı ulusal dijital para biriminin ikinci faz denemelerini ocak ayı başında bazı kentlerde başlattı. Ülkenin teknoloji merkezi olarak bilinen Shenzhen’de yaklaşık 3 milyon dolar değerinde e-yuan ihraç edildi. 100 bin kişiye dağıtılarak, katılımcılardan söz konusu dijital parayı bir hafta içinde belirli mağaza ve bazı online platformlarda kullanmaları istendi. Öte yandan Şanghay’da yapılan denemelerde de kentin Tong Ren Hastanesi’ndeki personelin kantinde yaptıkları alışverişleri, dijital para barındıran bir kartla yapmaları talep edildi. Çin, dijital yuanın Şubat 2022’de Pekin’de gerçekleşecek olan Kış Olimpiyatları öncesi ülke genelinde sirkülasyonda olmasını amaçlıyor.
Çin’in liderliğini sürdürdüğü CBDC çalışmalarına geçtiğimiz aylarda büyük merkez bankalarıyla birlikte ulusal dijital para kılavuzu da çıkartan Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) da katıldı. Bankanın İnovayson Merkezi’nde CBDC çalışmalarının bankanın gelecek dönemde önceliği olacağı belirtilirken, gerçekleştirilecek araştırmalarda Hong Kong ve Singapur’un önemli bir rol oynayacağı söylendi. BIS, söz konusu merkezlerle Hong Kong ve Singapur’da CBDC’ler ile daha hızlı ve daha ucuz sınır ötesi ödeme denemeleri yapacak. Ayrıca “perakende müşterilerine tokenlaştırılmış yeşil tahviller” ihraç etmek için dağıtılmış defter teknolojisini araştıracak.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) da üç bölümden oluşan dijital yen projesinin ikinci faz denemelerine başlamaya hazırlanıyor. Japonya merkezli gazete Sankei’ye göre BoJ, ABD, Çin ve Avrupa Birliği’nin (AB) dijital para çalışmalarını yakından takip ediyor. BoJ, bu yılın bahar aylarında CBDC’nin fonksiyonlarını, nasıl regüle edileceğini ve olası iletişim kesintilerinde dijital yenin çevrimdışı kullanımını inceleyeceği projenin ikinci aşamasına geçecek.
Çin Dijital Yuan’a Rakip Dijital Euro
Çin’in hızlanan dijital yuan çalışmalarına rakip olarak Avrupa Birliği liderleri ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkilileri de Euro’yu dijital para birimi olarak kullanıma sunma planlarını açıkladı. ECB, daha önce dijital Euro teklifinin teknolojik uygulaması için Avrupa Komisyonu ile yakından çalıştığını doğrulamıştı. Bankadan geçen hafta yapılan açıklamada ECB, dijitalleşme kapsamında kripto varlıkların ortaya çıkışı ve ödeme trafiğindeki değişiklikler kaydedilmişti. Daha sonra ECB’nin “nakit para ve özel sektör tarafından sunulan ödeme çözümlerine bir destek olarak” dijital Euro’yu piyasaya süreceği belirtilmişti. ECB Başkanı Christine Lagarde da dijital Euro’nun gelecek beş yıl içinde gerçeklik kazanacağına inandığını aktarmıştı.
ABD, kripto para birimleri ve blok zinciri teknolojilerinin gelişiminde öncü rol oynayan ülkelerden. Fed Başkanı Jerome Powell, stablecoin teknolojisinin bir gecede piyasayı ele geçirme riskine karşılık Fed’in kendi dijital para birimine ihtiyaç duyduğunu söyledi. Powell, teknolojideki gelişmelerin özel kuruluşların kendi paralarını oluşturmalarına olanak sağladığını ve bunun kaçınılması gereken bir şey olduğunu belirtti. Öte yandan, her ne kadar CBDC ihracı dünya genelinde öncelik kazanmış gibi görünse de, Fed’in acele etmeye niyeti yok. Powell’a göre ABD, doların rezerv para birimi statüsü sebebiyle her zaman avantajlı olacak. Fakat Powell’ın CBDC’ler kapsamında ülkeler arasındaki farka yönelik kayıtsız tavrı herkes tarafından onaylanmıyor. Ekim 2020’de Japonyalı bir finans yetkilisi, Çin’in dijital yuanının avantaj elde etmesi durumunda ülkelerin yasal para birimlerinin sonu olabileceği uyarısında bulunmuştu.
