Kripto Para Piyasalarında Karşılaşılan Büyük Krizler! Yıllar öncesinden değiş tokuş aracı olarak kullanılan para, günümüzde bir iktisat politikası aracı haline gelmiş durumda. Merkez bankalarının kuruluş gayelerinin başında para piyasalarında istikrarın sağlanması için politika üretmek yer alıyor. Tek bir merkezden basılıp kontrol edilen itibari para birimlerine rakip olarak ortaya çıkan kripto para birimleri son yıllarda oldukça popüler hale geldi. Öyle ki hali hazırda 8 bini aşkın farklı kripto para projesi bulunuyor. Üstelik bu kripto para birimlerine sadece bireysel yatırımcılar değil aynı zamanda kurumsal yatırımcılardan da yoğun ilgi var. Kripto Para Piyasalarında Karşılaşılan Büyük Krizler!
Şüphesiz, kripto paralarla birlikte onların yatırımcılara ulaşmasında aracı olan kripto para borsaları da büyük bir popülariteye ulaştı. Tıpkı kripto paralar gibi merkezi ve merkezsiz olarak ikiye ayrılan kripto para borsalarında her gün milyonlarca dolarlık işlem gerçekleştiriliyor. Bitcoin’in alım satım platformlarında takas edilmeye başlandığı ilk günden bu yana, kripto para borsaları yatırımcılar için hayati öneme sahip. Bu platformlar Türk Lirası, ABD Doları, Euro gibi fiat para birimleriyle kripto paralar arasında köprü vazifesi görüyor.
En büyük kripto para birimi olan Bitcoin’in ortaya çıkmasının üstünden 12 yıl, Bitcoin’in borsalarda alınıp satılmaya başlamasının üstünden ise 10 yıl geçti. Kripto paralar yaygınlaştıkça kripto para borsalarının da kullanımı artıyor fakat geçmişe dönüp baktığımızda borsalarda yaşanan birçok büyük kriz yatırımcıların dikkatini çekiyor.
Binance, Coinbase gibi sektörün önde gelen borsalarında da zaman zaman bu tür kazaların meydana geldiğine tanık oluyoruz. Ancak başta Binance ve Coinbase olmak üzere, tüm kripto para borsaları; platformlarında yaşanması beklenen kazalara karşı aldıkları önlemleri her geçen gün arttırıyorlar. Öyle ki Binance, kullanıcılarını olası tehlikelere karşı korumak amacıyla 2018 yılında SAFU (Secure Asset Fund for Users) fonunu başlattı. Zaman içerisinde sektörün gelişimi, dinamiklerin oturmasıyla birlikte yaşanan sorunların daha da azalması bekleniliyor.
Şimdi gelin kripto para dünyasına damga vuran borsa krizlerine daha yakından bakalım:
850 Bin BTC Yani 450 Milyon Dolarlık Mt. Gox Vurgunu
Kripto para borsaları yıllar içerisinde çok büyük bir gelişim katetti ve her geçen gün siber saldırılara ve beklenmedik kazalara karşı daha güvenli hale geliyor. Ancak kripto paralarda kaydedilen devasa yükselişlerle birlikte siber zorbalar da saldırıların şiddetini arttırdı. Temmuz 2010’da faaliyete geçen Japonya merkezli ilk Bitcoin borsası Mt. Gox, bir dönem dünya çapındaki tüm Bitcoin işlemlerinin yaklaşık yüzde 70’ine ev sahipliği yapıyordu. Takvimler Şubat 2014’ü gösterdiğinde, sürpriz bir şekilde Mt. Gox’da alış-satış işlemleri askıya alındı ve kısa süre sonra borsa kapatıldı.
Mt. Gox, müşterilere ve şirkete ait yaklaşık 850 bin Bitcoin’in kayıp olduğunu ve çalındığını açıkladı. O dönemde 850 bin BTC 450 milyon dolardan fazla bir değere sahipti. Saldırının ardından yaklaşık 200 bin Bitcoin kurtarıldı ve kullanıcıların zararının tazmin edilmesi için Mt. Gox rehabilitasyon sürecine alındı. Mahkeme kararıyla Japonya’nın finansal regülatörü FSA tarafından Mt. Gox’a rehabilitasyon sürecini yönetmesi için kayyum atandı. 2021 yılının Ocak ayı itibariyle Mt. Gox mağdurlarının zararının %90 oranında karşılanacağı açıklandı.
Bitfinex’te 60 Milyon Dolarlık Bitcoin Soygunu
Kripto para borsası Bitfinex, 2 Ağustos 2016’da aniden tüm işlemlerini durdurmak ve bakıma alınmak zorunda kaldı. Çünkü o dönem popüler kripto para borsasından 60 milyon dolara karşılık gelen 120 bin Bitcoin çalındı.
Bithumb’a Peş Peşe Saldırı Oldu. 37 Milyon Dolarlık Soygun Yapıldı
Güney Kore’nin en büyük borsalarından Bithumb, 29 Mart 2019’da saldırıya uğradı ve borsadan 19 milyon dolar değerinde kripto para çalındı. Borsa, bu saldırıdan yalnızca birkaç ay önce yine saldırıya uğramış ve 18 milyon dolar değerinde kripto para çalınmıştı.
Coincheck Hack’lendi: 534 Milyon Dolar Değerinde NEM Token Çalındı
Kripto para piyasası, Mt. Gox vakasından sonra 2018 yılının Ocak ayında Japonya merkezli kripto para borsası Coincheck’in hack’lenmesiyle bir kez daha sallandı. Coincheck’in hack’lenmesi kripto para tarihindeki en büyük soygunlardan biri olarak tarihe geçti. Hatta o dönem NEM Foundation Başkanı Lon Wong, bu saldırıyı dünya tarihinin en büyük soygunu olarak nitelendirdi.
Japonya’nın finansal regülatörü Japonya Finansal Hizmetler Kurumu (FSA) olaya hemen müdahale etti. Coincheck borsası olayın ardından iflasını açıkladı ve Japonya merkezli finansal hizmetler şirketi Monex Group tarafından 33 milyon dolar karşılığında satın alındı. Coincheck, yarım milyar dolarlık siber saldırıdan etkilenen kullanıcıların zararlarının karşılanacağını açıklamıştı.
Yerli Kripto Para Borsası Bayebit’e Saldırı
10 Ağustos 2019’da yerli kripto para borsası Bayebit saldırıya uğradı. Borsa, üyelerin bir kısmının kripto paralarının çalındığını açıkladı. Saldırıda zarar gören kullanıcıların tüm varlıklarının borsa tarafından karşılanacağı ve kimsenin mağdur edilmeyeceği belirtildi. Saldırıdan dolayı, faaliyetine son verdiğini açıklayan Bayebit, kredi kartı ile kripto para alım işlemlerinin ise devam edeceğini duyurmuştu.
BitMEX “Saldırıya Uğradı” İddiası
1 Kasım 2019’da binlerce BitMEX kullanıcısının veri sızıntısıyla ilgili endişeleri piyasayı salladı, ardından BitMEX’in resmi Twitter hesabı üzerinden borsanın hack’lendiği bildirildi. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra yapılan bir başka açıklamayla bu iddialar yalanlandı ve kullanıcıların tüm fonlarının güvende olduğu bildirildi.
Hack’lenen Kripto Para Borsası Mayıs 2020’de Resmen Kapandı
5 Şubat tarihinde, neredeyse tüm fonlarını kaybeden, küçük ölçekli kripto para borsası Altsbit; Mayıs 2020’de hizmetlerini sonlandırdı. Altsbit, 6 Şubat’ta Twitter hesabı üzerinden hack olayı hakkında ilk haberi vermesinin ardından, 9 Şubat tarihinde para çekme talimatlarını işleme almaya başladı. Açıklamaya göre; hack saldırısında Altsbit borsasından 6.929 Bitcoin (BTC) ve 23 Ethereum (ETH) çalındı. Çalınan altcoin’ler arasında Pirate Chain (ARRR), VerusCoin (VRSC) ve Komodo (KMD) gibi nispeten daha düşük piyasa değerine sahip projeler de yer alıyordu.
İngiltere Merkezli Kripto Para Borsasına Saldırı: 336 Bitcoin (BTC) Çalındı
İngiltere merkezli kripto para borsası Cashaa, 12 Temmuz 2020’de saldırıya uğradı. Borsa tarafından yapılan açıklamada 336 adet BTC’nin çalındığı açıklandı.
Twitter’da Çok Sayıda Onaylı Hesap Bitcoin Dolandırıcıları Tarafından Hack’lendi
Bill Gates, Elon Musk, Joe Biden, Barack Obama ve diğer birçok tanınmış ismin Twitter hesabının hack’lendiği bildirildi. Twitter, 15 Temmuz 2020’in ilk saatlerinde geniş çaplı siber dolandırıcılık iddialarıyla çalkalandı. Aralarında; Elon Musk, Kanye West ve Kim Kardashian’ın da bulunduğu çok sayıda onaylanmış hesap, bilgisayar korsanlarınca ele geçirildi. Siber saldırının kripto para dolandırıcılığını amaçladığı anlaşılırken; ele geçirilen hesaplar üzerinden, çoğu hızla silinen paylaşımlar yapılarak belli bir Bitcoin hesabına 1000 dolar gönderilmesi istendi. Bunun karşılığında gönderen kişinin 2 bin dolar kazanacağı belirtildi.
Cloudflare’in Çökmesi Kripto Para Platformlarını da Etkiledi
İnternet siteleri için bir dizi işlevi yürütmekten sorumlu büyük bir şirket olan Cloudflare, 17 Temmuz 2020’de kesinti yaşadı ve çok sayıda web sitesi bu kesintiden etkilendi. Yerli ve yabancı pek çok internet platformunda kısa süreli erişim sorunu ortaya çıktı. Discord, Medium, Patreon, Yemeksepeti ve Ekşi Sözlük gibi siteleri de etkileyen bu kesinti nedeniyle kripto para borsalarının hizmet dışı kalmasıyla Bitcoin’in (BTC) işlem hacminde düşüş yaşandı.
Bitcoin mühendisi ve uzmanı Jameson Lopp, 17 Temmuz’da attığı tweette “Clodflare DNS kesintisi, muhtemelen popüler web cüzdanlarına erişilemediği için Bitcoin işlemlerinin de miktarına yansımış olabilir.” dedi. Lopp’un tweeti, Bitcoin’de saniye başına düşen işlemlerde belirgin bir düşüşü gösteren grafiği de içeriyordu.
Dev Bitcoin Borsası Binance ABD’de İşlemler Durdu
7 Ağustos 2020’de kripto para borsası Binance ABD’de tüm işlemler durdu. Borsa CEO’su Catherine Coley, işlemlerin durma nedeninin hack’lenme olmadığını açıklarken; olayı takiben birkaç saatliğine işlem yapılamayacağını ve kullanıcıların fonlarının güvende olduğunu ifade etti.
Bir Kripto Para Borsası Hack’lendi, Bir Diğerine Polis Baskın Yaptı
8 Eylül 2020’de kripto para piyasası iki kötü haber aldı. Bithumb, bir kez daha basılırken; Eterbase borsası ise hack’lendi. Bitcoin, bu iki olayın ardından kısa bir süreliğine serbest düşüşe geçti ve 10.000 doların altına kadar düşüş yaşadı.
Dev Bitcoin Borsası Binance’ta Erişim Sorunu!
10 Eylül 2020’de dünyanın en büyük borsası olarak bilinen Binance’in kullanıcıları, bir süreliğine borsaya erişim sağlayamadılar. Twitter üzerinden paylaşım yapan Binance, sorunun farkında olduklarını ve yazılım geliştirme ekibinin problemi çözmek için çalışmalarını sürdürdüğünü bildirdi. Binance ekibi ayrıca, bu olayın yol açtığı rahatsızlıktan dolayı da üzgün olduklarını açıkladı.
150 Milyon Dolarlık Kayıp: Popüler Bitcoin Borsası KuCoin Hack’lendi
Takvimler 26 Eylül 2020’yi gösterdiğinde; bir hacker tarafından, popüler Bitcoin borsası KuCoin’deki tüm sıcak cüzdanların boşaltıldığı haberi gündeme bomba gibi düştü. KuCoin; 150 milyon dolarlık kripto paranın, bilgisayar korsanları tarafından çalındığını bildirdi. Siber saldırının ardından TRON CEO’su Just Sun, TronScan ve Poloniex, borsaya yardım etmek için ellerinden geleni yapacaklarına söz verdiler.
Binance’de Erişim Sorunu Yaşandı
27 Eylül 2020’de küresel kripto para borsası Binance’e erişim sıkıntısı yaşandı. Binance CEO’su Changpeng Zhao, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda; nginx cluster’larından birinin çöktüğünü ancak fonların güvende olduğunu ve ekibin sorunu gidermek için çalıştığını açıkladı.
BitMEX’e Yönelik Yüksek Riskli Kripto Para Birimi Borsası Uyarısı!
Ünlü kripto para araştırma firması Chainalysis, kripto para borsası BitMEX’in bundan sonra “çok yüksek riskli kripto para birimi borsaları” arasında yer aldığını açıkladı. CFTC tarafından yapılan bir açıklamada; kripto para borsası BitMEX’in ABD yasalarını ihlal ettiği ve bu sebeple bir yöneticisinin tutuklandığı belirtilmişti. Lider kripto para birimi Bitcoin dahil, birçok farklı altcoinin de alım satım işlemlerinin yapıldığı BitMEX’in çok sayıda kullanıcısı, o günden itibaren varlıklarını farklı kripto para borsalarına aktardılar.
QuadrigaCX CEO’su Gerald Cotten Hindistan’da Gizemli Bir Şekilde Hayatını Kaybetti
2018 yılının Aralık ayında, Kanada merkezli kripto para borsası QuadrigaCX’in CEO’su Gerald Cotten’ın Hindistan seyahati sırasında şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmesinin ardından QuadrigaCX apar topar faaliyetlerini durdurma kararı aldı.
O dönem 100 bini aşkın kullanıcısı olan QuadrigaCX’in içerisinde 190 milyon dolarlık fon bulunan cüzdanlarına sadece CEO Cotten’ın erişimi vardı. Gerald Cotten’ın şaibeli ölümünün ardından QuadrigaCX kullanıcılarına ait 190 milyon doları aşkın değere sahip fon da erişilemez hale geldi. QuadrigaCX olaydan kısa bir süre sonra iflasını açıkladı.
OKEx’de Para Çekme İşlemlerini Kısa Bir Süreliğine Durdurdu
Malta merkezli popüler kripto para borsası OKEx’in kurucusu Xu Mingxing’in bir soruşturmada polisle iş birliği yapması sonucunda, platformdaki para çekme işlemleri yaklaşık 5 hafta boyunca kesintiye uğradı.
Ancak OKEx para çekme işlemlerinin askıya alındığı ilk andan itibaren fonların güvence altında olduğu konusunda kullanıcılarını bilgilendirdi. Öte yandan OKEx CEO’su Jay Hao da olayın ardından birtakım açıklamalarda bulunmuş ve kullanıcı fonlarının garanti altında olduğunu, para çekme işlemlerinin geçici bir süreliğine askıya alındığını bildirdi. Kullanıcıların paniğe kapılmasını gerektirecek hiçbir durumun olmadığını belirtmişti.
Binance CEO’su Chanpeng Zhao, OKEx’in para çekme işlemlerini askıya almasının ardından açıklama yaparak; benzer bir durumun Binance’de yaşanmayacağı konusunda kullanıcılarına güvence vermişti.
